Мен еліміздің солтүстігі мен оңтүстігін жиі аралап жүремін.
Жол жүретін пойызда мен әрқашан пойыздың терезесінің жанында отырып, терезенің сыртындағы көріністі тамашалағанды ұнатамын. Отанымыздың кең байтақ даласында анда-санда сабан қалпақ киген ауыр фермерлердің жүзі жарқырап тұрады.
Білемін, бұл жалтыраған сабан қалпақтар сапардағы ең әдемі көрініс.
Сол фермер ағайындардың басындағы сабан қалпақты көрген сайын, мен түсініксіз бір қимылды сезінемін. Жас кезімде туған қаламның әдемі егістіктерінде жайылып жүргенде сабан қалпақты көп киетінмін.
2001 жылдың тамыз айында мен Наньчандағы 1 тамыз көтерілісінің мемориалдық залын көруге бардым. Көрме залының екінші қабатының шығыс бұрышында бір кездері шаштары бар қара сабан қалпақ киген бірнеше шейіт бар. Бұл сабан қалпақтар үнсіз маған қожайындарының революцияға деген адалдығын айтады.
Мына таныс сабан қалпақтарды көргенде, менің ойым қатты есеңгіреп қалды. Өйткені бұған дейін мен сабан қалпақтар мен Қытай революциясының арасындағы байланысты ешқашан ойламаппын.
Бұл сабан қалпақтар маған Қытай революциясының тарихын еске салады.
Ұзын наурыз жолында қаншама қызыл армия жауынгерлері Сянцзян өзенімен шайқасып, Цзиньша өзенінен өтіп, Лудин көпірін басып алып, қарлы таудан өтті, қаншама сабан қалпақ құрбандардан құрбандардың басына дейін көтеріліп, революциялық сапардың жаңа кезеңіне аттанды.
Дәл осы кең таралған және ерекше сабан қалпақ Қытай революциясы тарихының күші мен қалыңдығына қосылып, әдемі көрініс сызығына айналды, сонымен қатар Ұзын наурызда жыпылықтаған кемпірқосаққа айналды!
Қазіргі таңда сабан қалпақтарды ең көп қолданатындар, әрине, фермерлер, арқаларын аспанға қаратып, лесстерге қарап тұрғандар. Олар кең байтақ жерде аянбай еңбек етіп, үміт егіп, Отан құрылысын қолдайтын материалдық іргетас жинайды. Және оларға салқындықтың ізін жібере алады, бұл сабан қалпақ.
Ал сабан қалпақты айту әкемді айтумен бірдей.
Әкем өткен ғасырдың 1950 жылдары қарапайым оқушы болған. Мектепті бітіргеннен кейін, ол үш футтық платформаға шығып, жастық шағын бормен жазған.
Алайда, сол ерекше жылдары әкемнің мінберге шығу құқығынан айырылды. Сондықтан ол ескі сабан қалпағын киіп, туған қаласының егістік алқаптарына тынымсыз еңбек етуге кетті.
Сол кезде анам әкемнің келе алмай қалатынына алаңдады. Әкесі әрқашан күлімсіреп, сабан қалпағын қолымен сілкіп: «Ата-бабаларым болашақта сабан қалпақ киіп келген, енді мен де сабан қалпақ киемін, өмірде қиындық жоқ. Сонымен қатар, бәрі жақсы болатынына сенімдімін», – деп айтатын.
Әрине, әкемнің қайтадан қасиетті мінберге шыққанына көп уақыт өткен жоқ. Содан бері әкемнің сыныбында сабан қалпақтар туралы тақырып үнемі қозғалатын болды.
Қазір, зейнетке шыққаннан кейін, әкем әр шыққан сайын сабан қалпақ киеді. Үйге оралғаннан кейін, қабырғаға ілмес бұрын сабан қалпағындағы шаңды қағып алады.
Жарияланған уақыты: 2022 жылғы 15 қыркүйек
